آزمايش الکتروفورز هموگلوبين چیست؟

انواع هموگلوبين طبيعی

هموگلوبين نوع A: اين نوع از هموگلوبين، بيشترين گونه‌ای است که به طور طبيعي در انسان بالغ يافت می‌شود. در اثر برخی بيماری‌‌ها مانند تالاسمی، امکان دارد ميزان هموگلوبين A کاهش يافته وميزان هموگلوبين F زياد شود.

هموگلوبين F (هموگلوبين جنينی): اين نوع هموگلوبين در جنين و نوزاد انسان تازه متولد شده يافت می‌شود. اندکی بعد از تولد، هموگلوبين F با هموگلوبين A هموگلوبين انسان بالغ جايگزين می‌شود. البته مقدار بسیار اندکی از هموگلوبين F بعد از تولد ساخته مي‌شود اما در برخی بيماری‌ها مانند کم خونی سلول‌های داس شکل یا کم‌خونی آپلاستيک و لوسمي، ميزان هموگلوبين F افزايش می‌يابد.

هموگلوبين :A2 یکی از انواع هموگلوبين طبيعی خون است که به مقدار اندکی درانسان بالغ يافت می‌شود. در آزمايش الکتروفورز، با کمک جريان الکتريسيته، هموگلوبين‌های طبيعی وغيرطبيعي درخون ازهم جدا مي‌شوند. از آنجا که هموگلوبين‌های مختلف، بار الکتريکي متفاوتی دارند و همچنین هر کدام با سرعت‌های متفاوتی حرکت می‌کنند؛ هر مقدار از هموگلوبين در مسير جريان الکتريکی اندازه گيری خواهد شد.

پس تا اینجا دانستیم وجود هموگلوبين غيرطبيعی و همچنین غيرطبيعی بودن ميزان هموگلوبين طبيعي در بدن را می‌توان نشان دهنده وجود بيماری دانست. البته این راه هم مد نظر داشته باشید ممکن است وجود هموگلوبين غيرطبيعی در بدن بدون علايم بالينی خاصی باشد و با عواملی مثل يک بيماری، تشدید شده و تهديد کننده‌ی باشد و یا خود عامل یک بیماری شود. به عنوان مثال، وجود هموگلوبين S در بيماری کم خوني داسی شکل می‌تواند باعث ايجاد يک بيماري جدی می‌شود.

علت آزمايش الکتروفورز هموگلوبين چيست؟

برخی دلایل آزمايش الکتروفورز هموگلوبين به شرح زیر است:

۱- بررسي انواع هموگلوبين در خون

۲- برای تشخيص انواع کم خونی‌ها مثل تالاسمی

۳- بررسی روند درماني بيماران دارای هموگلوبين غيرطبيعی

۴- راهنمای والدین برای بررسی احتمال ابتلای فرزند آینده آنها به کم خونی‌ها که ممکن است اين بيماری را از يکي از والدين خود به ارث ببرد.

شرایط قبل از انجام اين آزمايش چيست؟

اگر برای درمان کمبود آهن بدن، داروی آهن مصرف می‌نمایید قبل از آزمایش به پزشک اطلاع دهيد.

تحلیل جواب آزمايش الکتروفورز هموگلوبين

۱- در نتیجه آزمایش، افزايش ميزان هموگلوبين A2 و هموگلوبين F می‌تواند نشان‌دهنده ابتلا به تالاسمی خفيف باشد.

۲- کاهش شديد ميزان هموگلوبين A و افزايش ميزان هموگلوبينF می توان نشان‌دهنده ابتلا به تالاسمی شديد باشد.

۳- افزايش ميزان هموگلوبين F در موارد نادرممکن است ديده شود که دلیل آن تداوم ارثی هموگلوبين جنينی است.

۴- افزايش متوسط ميزان هموگلوبين S بيماری خفيف سلول‌های داسی شکل را نشان می‌دهد. افزايش شديد ميزان هموگلوبين S نشان دهنده بيماری شديد سلول‌های داسی شکل است.

۵- هموگلوبين C در مقادیر کم مي تواند به اين معنا باشد که صفت هموگلوبين C در خون وجود دارد. هموگلوبين C در مقادير بالا به معني بيماری C هموگلوبين خون است که باعث کم خوني و بزرگ شدن طحال در بدن انسان مي‌شود.

۶- وجود هموگلوبين S و C به معنای وجود بيماری هموگلوبين S-C است که نوع خفيف ومتوسط بيماری سلول‌های داسي شکل است.

۷- ميزان خفيف هموگلوبين E می‌تواند به معنای صفت هموگلوبين E باشد. افزايش ميزان هموگلوبين E ممکن است موید بيماری هموگلوبين E باشد که باعث کوچک شدن گلبول های قرمز خون و در نتیجه کم خونی بدن می‌شود.

۸- انواع هموگلوبين غير از S, C, D, E بسیار نادرهستند اما با این وجود شامل بيش از 350 نوع هموگلوبين غير طبيعي می‌شود هر وجود هر کدام از آنها می‌تواند نشان دهنده یک بیماری خاص باشد.

عوال تاثیرگذار بر آزمايش الکتروفورز هموگلوبين

از علت‌هایی که شما ممکن است نتوانيد اين آزمايش را انجام دهيد و یا اينکه نتیجه آزمايش ممکن است دقیق نباشد، عبارتند از:

۱- داشتن سابقه انتقال خون درطول ۳ ماهه گذشته

۲- داشتن کم خوني یا همان کمبود آهن زیرا کم خوني می‌تواند باعث شود تا ميزان هموگلوبين A2 به طور کاذب کاهش يابد و در نتیجه ازمایش تاثیر منفی بگذارد.

اگر شما بعنوان والدین، قصد بچه‌دار شدن داريد، براي بررسي وجود هموگلوبين غير طبيعي در خون خود بايد مشاور ژنتيک انجام دهيد. اين کار به شما کمک می‌نماید تا متوجه شويد که فرزند آینده شما مبتلا به نوع خاصي از کم خوني ارثي ( سلول داسي شکل و يا تالاسمي ) خواهد بود يا خير. آزمایشگاه دکتر فرهمند شیراز، آزمایشگاه پاتالوژی با کادر مجهز و دستگاه‌های پیشرفته آماده خدمت رسانی به شما مراجعین محترم می‌باشد.